Vapen #jouwkeuze
Je kunt er tegenwoordig niet meer omheen: vapes. Je ziet ze op social media voorbij komen, op elk schoolplein staat wel iemand te vapen. Elke dag starten zo'n 70 jongeren met vapen of roken. Dat zijn meer dan 25.000 jongeren per jaar!
Veel informatie die je (online) kunt vinden over vapen klopt niet. Deze verkeerde informatie, waarbij het lijkt alsof vapen onschuldig is, wordt vaak door de tabaksindustrie verspreid. Zo hopen zij dat steeds meer jongeren beginnen met vapen - simpelweg om geld te verdienen aan de verkoop van hun product.
Dit doet de tabaksindustrie helaas met succes: lange tijd daalde het aantal rokende jongeren, maar sinds de vape is het aantal jongeren dat verslaafd is aan roken of vapen enorm toegenomen. Onderzoek laat zien dat 70% van de jongeren die vapen uiteindelijk ook gaan roken.
Dokters maken zich hier veel zorgen om. Vapen (en roken) is slecht voor je gezondheid. Daarom zijn artsen Vapen #jouwkeuze begonnen: om iedereen de waarheid over vapen te vertellen. Want als je de waarheid kent, weet je dat je maar één keer de juiste keuze kan maken - er niet aan beginnen. Als je eenmaal verslaafd bent, is vapen geen 'vrije keuze' meer.
Vapen #jouwkeuze biedt een gratis lespakket voor scholen. Dit bestaat uit een pakket dat docenten in de klas kunnen gebruiken Ook kan er gratis een dokter langskomen in de klas om les te geven over vapen. Ga voor meer informatie naar www.vapenjouwkeuze.nl.
Op deze website geven we jou de waarheid over vapen. Alle informatie die je hier vindt, komt uit wetenschappelijk onderzoek van o.a. het Trimbos instituut en het RIVM.
Heb je na het lezen van deze website nog vragen? Neem contact met ons op via het contactformulier. We beantwoorden je vragen graag.
Wat zit er eigenlijk in een vape?
Er zijn veel verschillende soorten vapes. In alle vapes zitten de volgende stoffen:
Nicotine
Nicotine zit in vapes om je verslaafd te maken aan vapen. Nicotine is net zo verslavend als heroïne en cocaïne. In één vape zit evenveel nicotine als in 1 tot 2 pakjes sigaretten.
Propyleenglycol
In een vape zorgt propyleenglycol ervoor dat er damp ontstaat. Ook zorgt het ervoor dat smaakjes toegevoegd kunnen worden aan de damp.
MAAR propyleenglycol zorgt ook voor irritaties aan de luchtwegen en ogen.
Glycerol
Glycerol zorgt net als propyleenglycol voor dampvorming. Verder heeft glycerol een zoet smaakje, en houdt het vocht vast waardoor je een minder droge keel hebt tijdens het vapen.
MAAR glycerine zorgt er ook voor dat je eerder gaatjes in je tanden krijgt omdat het een beschermlaagje van je tanden haalt.
Smaakstof
In veel vapes zitten smaakstoffen. Sommige smaakstoffen kunnen zeer schadelijk zijn voor je longen. Verkoop van vapes met smaakjes is sinds 1 januari 2024 in Nederland verboden.
En ook nog....
In de ingeademde damp zitten ook nog fijnstofdeeltjes, kankerverwekkende chemicalien (zoals o.a. formaldehyde, benzeen, en xyleen) en zware
metalen zoals nikkel, tin en lood, in wisselende hoeveelheden per vape.
Wat gebeurt er dan als ik vape?
Er zijn verschillende dingen die gebeuren als je vapet.
Het meest belangrijke: je krijgt veel nicotine binnen. Nicotine is extreem verslavend dus is de kans groot dat je door vapen verslaafd raakt aan nicotine.
Verder is het belangrijk om te weten hoe de stoffen in vapes effect hebben op je gezondheid. Er zijn effecten die je meteen merkt, en ook effecten die je merkt wanneer je ouder bent.
Als je vapet, kun je door de stoffen in vapes meteen last krijgen van:
- Stress
- Niet kunnen slapen
- Hoofdpijn
- Angstaanvallen
- Paniekaanvallen
- Moeite met concentreren
- Slechte conditie
- Gaatjes in je tanden
- Keelpijn
- Snellere hartslag
- Epileptische aanval
- Longontsteking
- Klachten van asthma die toenemen door vapen
- Hersenen die zich minder goed ontwikkelen (en dat is niet meer beter te maken)
- Sommige vapes kunnen exploderen en daar kun je brandwonden van krijgen
Naast de nicotineverslaving en de gevolgen die hierboven staan die je meteen kunt merken, heeft vapen ook effect op de gezondheid in de toekomst.
- Schade aan je luchtwegen voor altijd
- Meerdere ziektes aan je longen
- Meerdere hart- en vaatziektes
- Schade aan je hersenen
- Grotere kans op verschillende soorten kanker
Er wordt veel onderzoek gedaan naar de effecten van vapen. We weten dus heel veel nog niet. Maar wat we weten laat zien dat vapen sowieso net zo slecht voor je is als roken.
Door vapen kun je verslaafd raken aan nicotine. Wat is een verslaving eigenlijk?
Je bent verslaafd aan iets als je niet zonder iets kan. Je kunt geestelijk verslaafd zijn, bijvoorbeeld als je continu wilt gamen en aan niks anders kunt denken. Je kunt ook lichamelijk aan iets verslaafd zijn, bijvoorbeeld als je gaat trillen omdat je lichaam nicotine nodig heeft uit een vape of sigaret. Je kunt ook geestelijk & lichamelijk verslaafd zijn aan iets.
Je bent verslaafd als je:
- niet meer zonder een middel kunt, lichamelijk of psychisch
- steeds meer nodig hebt van een middel om hetzelfde effect te bereiken
- ontwenningsverschijnselen krijgt als je niet gebruikt. Dit kunnen lichamelijke verschijnselen zijn, zoals zweten of trillen. Of geestelijke verschijnselen zoals onrustig zijn of in paniek raken als je het middel niet gebruikt
Door het oproken van een vape, kun je verslaafd raken aan nicotine . Hoe werkt dat?
-
1. Nicotine is in 7 seconde in je hersenen
Door vapen komt er nicotine in de hersenen. Dit gaat heel snel: binnen 7 seconde komt nicotine vanuit je longen, via je bloedvaten aan in je brein. Nicotine stimuleert daar de aanmaak van dopamine - een soort geluksstof. Je lichaam zit zo in elkaar dat het daar méér van wilt hebben. Maar om hetzelfde geluksgevoel te krijgen heb je steeds meer nicotine nodig.
-
2. Steeds meer nicotine nodig voor hetzelfde gevoel: verslaving.
Een tijdje niet vapen betekent dat er geen nicotine naar de hersenen gestuurd wordt, en de hersenen dus geen dopamine aanmaken.
Schreeuwen hersenen om nicotine? Dan is iemand verslaafd.
-
3. Stress door verslaving: ontwenningsverschijnselen
Wanneer je verslaafd bent, gaat je lichaam reageren wanneer je een tijdje niet vapet. Je gaat zweten, trillen, of je voelt je onrustig of gestresst. Dit noemen we 'ontwenningsverschijnselen'. Door te vapen (of roken) komt er weer nicotine binnen, en verdwijnt dit gevoel.
Hierdoor lijkt het alsof vapen / roken zorgt voor ontspanning, maar eigenlijk is het juist omgekeerd: de nicotine in de vape zorgt er juist voor dat er onrust is als er niet continu nicotine naar de hersenen komt.
Vapen is dus de oorzaak van stress, niet een oplossing tegen stress.
Wist je dat....
- Jongeren sneller verslaafd raken dan volwassenen? Dit komt omdat de hersenen van jongeren nog in ontwikkeling zijn. Het ‘verstandige’ deel van het brein – de prefrontale cortex – is nog niet ''af''. Hierdoor is het voor jongeren lastig om goed na te denken over korte- en langetermijn effecten. Het beloningssysteem - waar dopamine gemaakt wordt - is al wél ''af''. Een tiener heeft dus als het ware wél het gaspedaal (dopamine-systeem) maar géen rem (prefrontale cortex). Een verslaving ontstaat daardoor sneller bij een tiener dan bij een volwassene.
- 70% van de jongeren die maandelijks vapen, ook roken. Veel jongeren starten dus met vapen, maar gaan uiteindelijk roken.
- 2 op de 3 jongeren die 1 sigaret probeert, wordt verslaafd aan roken.
- Het is moeilijk om een verslaving te stoppen, maar niet onmogelijk. Ben je verslaafd? Zoek dan de juiste hulp. Ga bijvoorbeeld naar je ouder(s), huisarts, mentor, en kijk ook op www.ikstopnu.nl voor meer informatie. Of bel de gratis stoplijn op 0900-1995.
Als je wilt stoppen met vapen, volg dan het Stappenplan Stoppen:
- Stop in één keer. Stap voor stap minderen maakt het extra moeilijk.
- Kies een stopdatum, en houd je hieraan.
- Bedenk vooraf wat je kunt doen in plaats van vapen als afleiding.
- Vertel je omgeving dat je bent gestopt zodat zij je kunnen helpen. Of nog beter: stop met z'n allen tegelijkertijd.
- Stoppen met vapen/roken bespaart veel geld. Bedenk vooraf wat je met het bespaarde geld gaat doen en zet het opzij. Als het lukt om vol te houden, wacht je een mooie beloning.
Starten met vapen is je eigen keuze. Ben je eenmaal verslaafd dan neemt je lichaam het over en wordt het minder je eigen keuze. Zorg er dus voor dat je de juiste informatie over vapen hebt.
Vape jij? Bespreek het met je dokter.
Heb jij last van stress? Kun je slecht slapen? Heb je veel hoofdpijn? Of heb je last van andere mogelijke gevolgen van vapen en vape je? Vertel dit aan je dokter, en help je dokter jou te helpen.